Χαρτογραφώντας τον πόλεμο της Ευρώπης ενάντια στην μετανάστευση

του Philippe Rekacewicz

Η Ευρώπη έχει χτίσει γύρω της ένα φρούριο για να προστατευτεί από την «παράνομη» μετανάστευση από τον Νότο, από ανθρώπους που σπεύδουν να γλιτώσουν εμφύλιους πολέμους, συγκρούσεις και υπερβολική φτώχεια. Η Ιστορία είναι πιο εύκολο να κατανοηθεί μέσω χαρτών.

Ο απαγορευμένος κόσμος

Είναι περίεργο πράγμα, αυτός ο παρανοϊκός φόβος της εισβολής, αυτή η αποφασιστικότητα να προστατευτούν με κάθε κόστος από αυτά τα ανθρώπινα όντα που κάθε χρόνο αυτό-εξορίζονται από την πατρίδα τους, με προορισμό μια φανταστική Γη της Επαγγελίας στις πλούσιες χώρες. Αλλά οι πλούσιοι έχουν αποφασίσει ότι αυτά τα ανθρώπινα κύματα είναι ανεπιθύμητα. Ενισχύουν τα σύνορα τους, ορθώνουν φράγματα, χτίζουν τείχη όλο και ψηλότερα. Μια πραγματική στρατιωτική στρατηγική για κρατήσουν τους «εισβολείς» έξω.

Σε μια προσπάθεια απομίμησης, άλλες σημαντικές χώρες όπως η Βραζιλία, η Κίνα και η Ρωσία αρχίζουν να συμμετέχουν, στήνοντας τα δικά τους «οχυρά» για να περιορίσουν την οικονομική μετανάστευση από φτωχότερες περιοχές στις δικές περιοχές ταχείας ανάπτυξης.

Τέτοια υλικά εμπόδια αποτελούν αποτελεσματικά εργαλεία για την ποινικοποίηση της μετανάστευσης, για την εμφάνιση όρων που υπο άλλες συνθήκες δε θα έπρεπε να ήταν αποδεκτοί όπως «παράνομοι μετανάστες». Κάνουν τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι παραβαίνουν το νόμο. Με τη βοήθεια αυτών των εμποδίων, νομοθετικών και υλικών, δημιουργήσαμε μια νέα κατηγορία εγκληματία: τον μετανάστη.

Έτσι λοιπόν συγχέουμε τη διεθνή νομοθεσία και τις παγκόσμιες αξίες.

Τα τρία σύνορα της Ευρώπης

Αυτός ο χάρτης σχεδιάστηκε για πρώτη φορά το 2003, χάρη στη λεπτολογική δουλειά του Olivier Clochard από το ινστιτούτο Migrinter του πανεπιστημίου του Poitiers. Τον ενημερώνουμε τακτικά και δυστυχώς κάθε φορά έχουμε να προσθέσουμε περισσότερες μαύρες τελείες και να σχεδιάσουμε ακόμη μεγαλύτερους κόκκινους κύκλους.

Την 1η Ιανουαρίου 1993, ο Gerry Johnson βρέθηκε νεκρός. Πολίτης της Λιβερίας – μια χώρα που εκείνη την περίοδο καταστρεφόταν από έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο – ο Johnson είχε πεθάνει από ασφυξία σε ένα βαγόνι εμπορευμάτων στο Feldkirch της Αυστρίας. Στις 3 Οκτώβρη 2013, ένα πλοίο βυθίζεται κοντά στις ακτές της νήσου Lampedusa, με επιβάτες 500 μετανάστες, οι περισσότεροι εκ των οποίων προέρχονταν από την Ανατολική Αφρική. Μεταξύ αυτών των δύο ημερομηνιών και αυτών των δύο σημείων, περισσότεροι από 17300 μετανάστες – και αυτό είναι η ελάχιστη εκτίμηση για αυτή την άγνωστη εκατόμβη – έχουν χάσει την ζωή τους προσπαθώντας να φτάσουν στην Ευρώπη, την ήπειρο της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Πεθαίνουν κιόλας προσπαθώντας να φύγουν, όπως ο Marcu Omofuma, ένας νιγηριανός ο οποίος δολοφονήθηκε την 1η Μαΐου 1999 από τρεις σαδιστές αυστριακούς αστυνομικούς σε ένα αεροπλάνο της Balkan Air κατά τη διάρκεια του εξαναγκαστικού επαναπατρισμού του.

Η γεωγραφία μιας ανεπιθύμητης ανθρωπότητας

Στην Δύση βρίσκονται οι φίλοι μας, οι οποίοι είναι ευπρόσδεκτοι, είναι αυτοί με τα παχυλά πορτοφόλια. Στην Ανατολή είναι οι ανεπιθύμητοι, οι βρώμικοι, οι μικροί τύποι από ένα κόσμο πολύ φτωχό για να είναι «άξιοι» μας. Τέλεια συμμετρία, σμήνη φτωχών επιμένουν στη Δύση και σμήνη πλουσίων στην Ανατολή.

Η πολιτική γεωγραφία των Ευρωπαϊκών βίζα καταδεικνύει με ιδιαίτερη κυνικότητα την αντίληψη της Ευρώπης για τον κόσμο, ένα φειδωλό πράγμα. Κάποιος πρέπει να μου εξηγήσει τη λογική της απαίτησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι πολίτες του Κόσοβου – μιας από τις φτωχότερες χώρες της Ευρώπης – να αγοράζουν πανάκριβες βίζες έτσι ώστε να έχουν τη δυνατότητα να κινούνται μέσα τη ζώνη Σένγκεν.

Υπάρχουν πολλές μεθοδολογίες για να χωρίσεις τον κόσμο, τα εδάφη, οι περιοχές του. Είτε πρόκειται για την αρχή του έθνους-κράτους, είτε για ομάδες κρατών, είτε για κοινωνικοοικονομικούς ή πολιτικούς παράγοντες, όλα μας υπενθυμίζουν κυνικά, τι δεν θα θέλαμε να δούμε στους εαυτούς μας: την ιδιοτέλεια μας, τη βία μας. Προσποιούμαστε ότι βοηθάμε την ανάπτυξη των φτωχών χωρών, ενώ στην πραγματικότητα εξάγουμε οικονομικά μοντέλα που δε μπορούν να εφαρμοστούν.

Και στη συνέχεια επιβάλουμε στους κατοίκους τους απρόσιτες βίζες.

Και παρόλα αυτά η εξαθλιωμένη Αφρική, όπως οπουδήποτε αλλού, έχει πολιτισμό, μουσική, θέατρο. Διπλωμάτες, δασκάλους. Φοιτητές, εργαζόμενους, συγγραφείς. Όλοι είναι ανθρώπινα όντα τα οποία η Ευρώπη στέλνει πίσω συσκευασμένα σα λουκάνικα σε αεροπλάνα – όταν δεν τους στέλνει πίσω τυλιγμένους σε σάβανα – γιατί δεν κατάφεραν να αποκτήσουν μια βίζα ή πράσινη κάρτα.

 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην αγγλική έκδοση Le Monde Diplomatique στις 16 Οκτωβρίου 2013.

 Μετάφραση: Δανάη Κυρλή

 Πηγή: η Λέσχη