Πέρα από το πανεπιστήμιο; Μια αναζωπύρωση στο Ηνωμένο Βασίλειο

της συλλογικότητας Plan C

Αυτό είναι ένα πρώτο άρθρο για τους τρέχοντες αγώνες μέσα και γύρω από τα πανεπιστήμια στο Ηνωμένο Βασίλειο που γράφεται για το Beyond Europe από τους συντρόφους στο Μάντσεστερ.

Την Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2013 το εκ νέου αναδυόμενο βρετανικό κίνημα για την εκπαίδευση επεκτάθηκε και ενέτεινε τη δραστηριότητά του με μια ημέρα δράσης με σύνθημα #CopsOffCampus (έξω οι μπάτσοι από το πανεπιστήμιο) – μια απάντηση στα πρόσφατα γεγονότα στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Οι καμπάνιες που λαμβάνουν χώρα σε πανεπιστήμια όπως του Σάσεξ (Sussex – Brighton), Σέφιλντ (Sheffield), Λονδίνου (London), συνοδευόμενες από διήμερη απεργία (31 Οκτωβρίου-3 Δεκεμβρίου) από τους εργαζόμενους του πανεπιστημίου, αντιμετωπίζουν την αστυνομική καταστολή και τη στοχοποίηση από πανεπιστημιακές διοικήσεις τις τελευταίες εβδομάδες.

Μετά την πρώτη διαδήλωση του #CopsOffCampus στο Λονδίνο που δέχθηκε την αστυνομική βία και όπου έγιναν 41 συλλήψεις, καλέστηκε μια ημέρα δράσης σε πανεθνικό επίπεδο σε ένδειξη αλληλεγγύης στους συλληφθέντες φοιτητές, μαζί με την ανεξάρτητη μαχητική ένωση #3Cosas Union. Οι διαδηλωτές σε πόλεις μέχρι και το Άμπερντιν (Aberdeen) ήταν αποφασισμένοι να δείξουν ότι δεν πρόκειται να φοβηθούν και να φύγουν από τους δρόμους. Η μεγαλύτερη διαδήλωση έγινε στο Λονδίνο, όπου πάνω από 3.000 φοιτητές βρίσκονταν στους δρόμους, και η αστυνομία αυτή τη φορά επέλεξε να μη διαταράξει τη διαδήλωση που είχε πολύ θυμό και κάποιες υλικές ζημιές. Διαδηλώσεις έγιναν επίσης στο Σέφιλντ, Λίτζ (Leeds), Νότινγχαμ (Nottingham), Ντέρμπι (Derby), Λέστερ (Leisester), ενώ φοιτητές στο Μάντσεστερ (Manchester) και Άμπερντιν κατέλαβαν αστραπιαία τα κτίρια του πανεπιστημίου. Πολλές από αυτές τις διαμαρτυρίες είχαν ως αναφορά παλιότερα παραδείγματα αστυνομικής βίας, όπως τη δολοφονία του Mark Duggan (η οποία πυροδότησε τις ταραχές στο Λονδίνο το 2011) και την ποδοσφαιρική τραγωδία του Χίλσμπορου (Hillsborough) το 1989 στο Σέφιλντ, όπου 96 οπαδοί συνθλίφτηκαν μέχρι θανάτου εξαιτίας της κακής διαχείρισης του πλήθους από την αστυνομία (η τραγωδία καλύφτηκε από την κυβέρνηση Θάτσερ και την αστυνομία). Πολλές αναφορές υπήρχαν για τη μαχητική διάθεση στους δρόμους.

Σύντροφοι εκτός Ηνωμένου Βασιλείου θα μπορούσαν να θυμηθούν το φοιτητικό κίνημα του χειμώνα 2010, όπου μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και φοιτητές διαμαρτυρήθηκαν ενάντια στο αυξανόμενο κόστος της εκπαίδευσης. Αλλά κάποια πράγματα έχουν αλλάξει από τότε. Παρόλο που δεν εμπλεκόμαστε άμεσα σε αυτές τις πρωτοβουλίες, οπότε μπορούμε να κάνουμε μόνο μια σύντομη ανάλυση, πιστεύουμε ότι είναι χρήσιμο να εξηγήσουμε στους συντρόφους εκτός Ηνωμένου Βασιλείου τι πιστεύουμε ότι συμβαίνει.

Περισσότερη εμπλοκή με τους εργαζόμενους (και τους αγώνες των μαύρων ενάντια στην αστυνομία)

Ίσως μια από τις πιο σημαντικές εξελίξεις στο εκπαιδευτικό κίνημα από το 2010 είναι η αυξανόμενη εμπλοκή με τους εργαζόμενους μέσα στα πανεπιστήμια και με θέματα καταστολής των μαύρων εκτός πανεπιστημίων. Στο Λονδίνο η πολύκροτη και συνεχιζόμενη ανάκριση έχει αποκαλύψει ότι ο Mark Duggan ήταν άοπλος και παραδινόταν την ώρα που δολοφονήθηκε. Το γεγονός αυτό έχει αρχίσει επιτέλους να προκαλεί μεγάλη υποστήριξη και συμμετοχή από ανθρώπους που παλεύουν ενάντια στην αστυνομία, την παρακολούθηση και το νεοφιλελευθερισμό στην ανώτατη εκπαίδευση. Στο νότο, το Occupy Sussex έχει αγωνιστεί ενάντια στην εξωτερική ανάθεση (outsourcing) 265 θέσεων εργασίας. Καταλήψεις και άλλες δράσεις έχουν γίνει παράλληλα με την ανάπτυξη ενός νέου “pop-up union”, ένωση η οποία δημιουργήθηκε από τους εργαζόμενους για την καταπολέμηση αυτών των αλλαγών, πέρα από τα επίσημα συνδικάτα. Το κίτρινο τετράγωνο που είναι το σύμβολο του Occupy Sussex φοριέται από πολλούς μαζί με το κόκκινο τετράγωνο των διαδηλώσεων στο Κεμπέκ.

Στο Λονδίνο, η προαναφερόμενη καμπάνια Tres Cosas δείχνει πως οι εργαζόμενοι μπορούν να αγωνιστούν αποτελεσματικά ενάντια στην εξωτερική ανάθεση εργασιών και τις επισφαλείς συμβάσεις πέρα από τα συνδικάτα. Οργανώνονται για να εξασφαλίσουν την πληρωμή της αναρρωτικής άδειας, τις αργίες και τις συντάξεις, και έχουν κερδίσει τα δύο από αυτά. Αυτή η καμπάνια διεξήχθη από μαχητικούς μετανάστες νοτιοαμερικάνικης καταγωγής που είναι εργάτες συντήρησης με ανάθεση έργου στο πανεπιστήμιο, με την εξίσου καλά οργανωμένη υποστήριξη πολλών φοιτητών και του προσωπικού του πανεπιστημίου. Έχουν συγκροτήσει επιτυχώς απεργιακό ταμείο το οποίο τους επέτρεψε να κάνουν διήμερη απεργία με πλήρεις αποδοχές. Η μαχητικότητα των διαδηλώσεων και οι μεγάλες εκδηλώσεις αλληλεγγύης είναι προφανώς αυτό που τους οδήγησε να κερδίσουν κάποια από τα αιτήματά τους, και πολλοί αναμένουν να ολοκληρώσουν τη νίκη τους κατά τη διάρκεια της τριήμερης απεργίας που έχουν προγραμματίσει για τα τέλη Ιανουαρίου. Το #3Cosas έστειλε την αλληλεγγύη του στο #copsoffcampus – φαίνεται ότι ισχυροί δεσμοί φτιάχνονται στο Λονδίνο.

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, τόσο το ακαδημαϊκό προσωπικό όσο και το υποστηρικτικό προσωπικό του πανεπιστημίου σε όλη τη Βρετανία έχουν κάνει επίσης δύο 24ωρες απεργίες τους τελευταίους μήνες. Σε αυτή την απεργία ήταν η πρώτη φορά που οι τρεις κυριότερες συνδικαλιστικές ενώσεις των πανεπιστημίων (UCU, Unite, Unison) οργάνωσαν κοινές απεργιακές κινητοποιήσεις, και αυτή η πρωτοβουλία έχει προκαλέσει πολλές δράσεις αλληλεγγύης από φοιτητές σε πολλά πανεπιστήμια που έχουν επίγνωση της ανάγκης για την οργάνωση -διατρέχοντας τα κοινωνικά όρια και τις θέσεις- κατά των αλλαγών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Πολλά πανεπιστήμια, συμπεριλαμβανομένων των Σέφιλντ και Γκόλντσμιθς (Goldsmiths – London), προχώρησαν σε κατάληψη σε ένδειξη αλληλεγγύης. Το τελευταίο ιδίως έχει προκαλέσει αναταραχή εξ αιτίας του σθένους του Δικτύου Αλληλεγγύης του Γκόλντσμιθς, το οποίο αντέδρασε σε έναν ιδιαίτερα βίαιο τρόπο έξωσης της κατάληψης του κτιρίου της Συγκλήτου (#shoccupation). Όπως υποστηρίζει ο James McAsh από την Εθνική Καμπάνια Ενάντια στα Τέλη και τις Περικοπές, το φοιτητικό κίνημα του 2013 αποκόμισε διδάγματα από τις διαμαρτυρίες του 2010 και ίσως το πιο σημαντικό ήταν αυτό της αναγνώρισης της σημασίας της συνοργάνωσης με το προσωπικό του πανεπιστημίου (ακαδημαϊκό και υποστηρικτικό).

Πολιτικές δομές πέρα από την Εθνική Ένωση Φοιτητών (NUS)

Οι διαδηλώσεις του 2010 δίδαξαν πολλούς φοιτητές ότι δεν θα μπορούσαν να εμπιστευτούν την Ένωσή τους, την NUS, για να καταπολεμήσει αποτελεσματικά τις περικοπές. Ενώ διαδηλωτές είχαν περικυκλωθεί και καταστέλλονταν από την αστυνομία, οι ηγέτες της NUS, οι πολιτικοί σε αναμονή, ήταν απασχολημένοι οργανώνοντας αγρυπνίες στο φως των κεριών ως “διαμαρτυρία” για την αύξηση των διδάκτρων και καταδικάζοντας τους “βίαιους” διαδηλωτές. Διαφορετικές συγγενείς ομάδες και πολιτικά σχέδια διαμορφώθηκαν σε απάντηση, μερικά από τα οποία εξακολουθούν να υπάρχουν. Τα NCAFC και Autonomous Student Network προσπαθούν με διάφορους τρόπους να συνδέσουν και να συντονίσουν τους διάφορους αγώνες στα πανεπιστήμια σε όλη το Ηνωμένο Βασίλειο. Και τα δύο επίσημα και ανεπίσημα δίκτυα αλληλεγγύης χρησιμοποιήθηκαν για να κινητοποιήσουν τους φοιτητές στους δρόμους την προηγούμενη Τετάρτη. Άλλες οργανώσεις που σχηματίσθηκαν την ίδια περίοδο -όπως η Defent Τhe Right To Protest (με έδρα το Λονδίνο) και το Northern Police Monitoring Progect (στο Μάντσεστερ) ή το, σε εθνικό επίπεδο ανεκτίμητο, Green and Black Cross, το οποίο ξεπήδησε από το αντικαπιταλιστικό περιβαλλοντικό κίνημα- παρείχαν νομική υποστήριξη και παρακολούθηση της αστυνομίας σε πολλές από τις διαμαρτυρίες.

Δεν είναι μόνο οι ριζοσπάστες που έχουν παρατηρήσει τις θετικές αλλαγές στους αγώνες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η αστυνομική βία, οι προσπάθειες να στρατολογήσουν πληροφοριοδότες στο πανεπιστήμιο του Κέμπριτς, και οι εν γένει σκληρές τιμωρίες που έχουν επιβάλλει οι πανεπιστημιακές διοικήσεις, όλα αυτά, δεν είναι τυχαία και δεν είναι ούτε απλώς σφάλμα κάποιων κακών ατόμων. Είναι απαντήσεις σε ένα κίνημα που έχει μάθει από το παρελθόν του και κάνει θετικά και αποτελεσματικά βήματα μπροστά. Ήταν ζωτικής σημασίας γεγονός το ότι οι φοιτητές βγήκαν στους δρόμους την Τετάρτη και έδειξαν ότι αυτού του τύπου οι τακτικές δεν θα σταματήσουν την οργάνωση διαμαρτυριών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε την άνιση γεωγραφία αυτών των αγώνων. Πολλά πανεπιστήμια εκτός από τα παραδοσιακά “αριστερά” πανεπιστήμια, δεν συμμετέχουν σε αυτούς τους αγώνες. Πράγματι, ακούμε φήμες από ορισμένα ιδρύματα όπου οι φοιτητές οργανώνουν διαμαρτυρίες ενάντια στους καθηγητές που δεν τους παρέχουν το επίπεδο της “ικανοποίησης του πελάτη” που προσδοκούν.

Καθώς η διαδικασία της Μπολόνια εξακολουθεί να εφαρμόζεται σε όλη την Ευρώπη, είναι πιθανό να δούμε όλο και περισσότερα πανεπιστήμια να κινούνται προς ένα αγγλοαμερικανικό μοντέλο επιχειρήσεων για τη διαχείριση και την οργάνωσή τους. Τα τρέχοντα πειράματα στην οργάνωση των φοιτητών μέσα, ενάντια και πέρα από το πανεπιστήμιο προσφέρουν ορισμένα ενδιαφέροντα παραδείγματα. Μια εθνική οργανωτική συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στις 29 Ιανουαρίου για να επεξεργαστεί τον τρόπο που θα προχωρήσουν.

Ο ενδοηπειρωτικός συντονισμός μεταξύ αντικαπιταλιστικών κινημάτων, διακρατικός και διαγλωσσικός, βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο. Πράγματι, εδώ ξέρουμε περισσότερα για το φοιτητικό κίνημα του Καναδά ή της Χιλής από ό,τι ξέρουμε για χώρες πιο κοντά σε εμάς που αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις της διαδικασίας της Μπολόνια. Ελπίζουμε αυτό το άρθρο να βοηθήσει στην προβολή αυτών των αγώνων σε ένα ευρύτερο πλαίσιο και είμαστε πρόθυμοι να ακούσουμε για τους αγώνες σε άλλες χώρες. Αν και δεν ξέρουμε που θα οδηγηθούν αυτοί οι αγώνες, είμαστε μάρτυρες των θετικών κινήσεων των αγώνων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και έχουμε δει ότι αυτά τα κινήματα αποδεικνύουν ότι η αστυνομική και πανεπιστημιακή καταστολή δεν θα τα σταματήσουν.